Khi đầu tư vào thị trường crypto, việc chỉ dựa vào “FOMO”, lời khuyên trên mạng hay hiệu ứng truyền thông là cực kỳ rủi ro. Giống như đầu tư chứng khoán cần đọc báo cáo tài chính, đầu tư crypto cũng đòi hỏi phân tích các chỉ số on-chain và dữ liệu định lượng để đưa ra quyết định chính xác hơn.
Ba chỉ số cơ bản mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng nên nắm rõ gồm:
- TVL (Total Value Locked)
- FDV (Fully Diluted Valuation)
- Supply (Nguồn cung token)
1. TVL (Total Value Locked) – Đo sức khỏe hệ sinh thái DeFi
TVL là gì?
TVL (Tổng giá trị bị khóa) thể hiện tổng lượng tài sản được khóa trong một giao thức DeFi hoặc trong cả một blockchain/hệ sinh thái.
Công thức:
TVL = Tổng số token được gửi vào giao thức × Giá hiện tại của token
Ví dụ: Một giao thức lending có 100 triệu USDC và 10.000 ETH khóa vào → TVL của nó tương đương khoảng 120 triệu USD (giả sử ETH = 2.000 USD).
Cách sử dụng TVL để đánh giá:
- So sánh TVL giữa các dự án cùng lĩnh vực
- Tỷ lệ Market Cap / TVL: Nếu một dự án có vốn hóa quá cao so với TVL, có thể đang bị định giá quá mức
Tra cứu ở đâu?
DeFiLlama – Tổng hợp TVL theo chain, protocol, danh mục
Token Terminal – Phân tích doanh thu, người dùng và TVL chi tiết
2. FDV (Fully Diluted Valuation) – Định giá khi tất cả token được mở khóa
FDV là gì?
FDV là mức định giá của một token nếu toàn bộ nguồn cung tối đa được phát hành trên thị trường.
Công thức:
FDV = Tổng cung tối đa × Giá hiện tại của token
Ví dụ: Một token có giá 2 USD và nguồn cung tối đa là 1 tỷ → FDV = 2 tỷ USD
Tại sao FDV quan trọng?
- Cho thấy mức định giá tiềm năng khi toàn bộ token unlock
- Giúp nhà đầu tư tránh bị “ảo tưởng” bởi Market Cap nhỏ trong khi FDV rất cao
- Đặc biệt quan trọng với dự án mới, chưa unlock phần lớn token
So sánh FDV với Market Cap:
Nếu Market Cap = 50 triệu USD nhưng FDV = 1 tỷ USD → dự án mới unlock 5% → rủi ro xả token trong tương lai cao
Tra cứu ở đâu?
CoinGecko: Tìm tên token, xem mục “Fully Diluted Valuation”
Messari: Có biểu đồ phân phối token và dòng thời gian unlock
3. Supply – Đọc hiểu cơ cấu phân bổ và mô hình phát hành token
Các loại Supply:
- Circulating Supply: Số token đang lưu hành thực tế
- Total Supply: Tổng số token đã phát hành (kể cả đang khóa)
- Max Supply: Nguồn cung tối đa nếu có giới hạn
Cần chú ý:
- Tỷ lệ phân bổ token cho team, nhà đầu tư, cộng đồng
- Thời gian vesting – token của team unlock thế nào?
- Cơ chế burn hoặc inflation – token có giảm phát hay lạm phát?
Tình huống thực tế:
Một dự án mới ra mắt chỉ có 3% token lưu hành, vốn hóa đã 100 triệu USD → khi unlock 97% còn lại, áp lực bán sẽ rất lớn → dễ “đu đỉnh”.
Tra cứu chi tiết ở đâu?
CoinGecko: Circulating/Total/Max Supply
Token Unlocks: Lịch mở khóa, phân bổ token
Cách kết hợp các chỉ số khi phân tích dự án
Một nhà đầu tư thông minh không nhìn đơn lẻ từng chỉ số mà phải kết hợp để ra quyết định chính xác hơn.
| Chỉ số | Ý nghĩa | Nhận định |
|---|---|---|
| TVL = 50M | Dự án có dòng tiền thực | Cạnh tranh ổn trong DeFi |
| FDV = 1B | Định giá pha loãng cao | Cần cẩn thận khi token còn bị khóa nhiều |
| Supply: 10% circulating | 90% chưa unlock | Áp lực xả về sau rất lớn |
Kết luận
Dữ liệu không biết nói dối. Việc nắm rõ các chỉ số như TVL, FDV, và Supply sẽ giúp bạn đầu tư bài bản hơn, tránh được những dự án bị thổi giá hoặc chuẩn bị xả token.
Khi bạn biết cách đọc số liệu từ CoinGecko, DeFiLlama, TokenUnlocks – bạn sẽ vững vàng hơn và không bị cuốn vào “bẫy FOMO”.
Khám phá thêm kiến thức đầu tư crypto tại Học Đầu Tư – nơi chia sẻ kinh nghiệm và phân tích thực chiến cho nhà đầu tư mới và lâu năm.
